MUSIQA TARIXI VA TANQIDI KAFEDRASI
KECHA VA BUGUN
Ma’lumki, konservatoriya 1936- yili tashkil topib, dastavval ikki yil (1934) avval ochilgan Oliy musiqa maktabi negizida tashkil etildi. Dastlabki yillarda jamoa tarkibiga O‘zbekistonga Moskva konservatoriyasidan kelgan ilg‘or pedagoglar: Viktor Sukkerman, Lev Danilevich, Yuriy Fortunov sa’yi-xarakatlari bilan tashkilotchilik va tashviqot ishlari amalga oshirildi. Tashkil etilishining ilk damlaridan boshlab, ya’ni, jamoani professional ta’lim tizimi sifatida oyoqqa turishida Moskva konservatoriyasi katta yordam ko‘rsatdi. 1930-40 yillarda Toshkentga yuqori malakali mutaxassislar, mohir sozanda pedagoglar va musiqashunos olimlar jalb qilindi: B.B.Nadejdin, A.F.Kozlovskiy, N.M.Yablonovskiy, Ya.B.Pekker, G.A.Mushel, I.I.Martinov, Yu.N.Venita, G.V.Vasilev, A.Ya.Lepin, A.Ye.Knorre va boshqalar. Ularni aksariyati o‘z hayotini keyinchalik Toshkent konservatoriyasi bilan bog‘laydilar.
Ikkinchi to‘lqin rus musiqa arboblarining Vatan urushi davrida, Toshkentga evakuatsiya tufayli kelib, o‘z faoliyatlarini respublikada davom etttirdilar. Xususan, Leningrad va Kiyevdan kelgan san’atkorlar orasida professor L.V.Nikolayev, P.A.Serebryakov, N.Ye.Perelman, Yu.N.Tyulin, A.A.Yegorov, M.O.Shteynberg, L.N.Revutskiy va K.N.Mixaylov, dots.nt A.N.Kotlyarevskiy, professor A.B.Merovich, A.V.Birman va boshqa san’at namoyondalari, ularni konservatoriyaning turli kafedralari tarkibida olib borgan faoliyatlari alohida e’tiborga sazovor bo‘ldi. Bu yillarda konservatoriyaning asosiy poydevori shakllanishiga tamal toshi qo‘yilib, bu jarayon respublika musiqa san’ati rivojida muhim ahamiyat kasb etdi.
Konservatoriya uzoq vaqt davomida O‘rta Osiyoda yagona Oliy muassasasi bo‘lib, butun mintaqa musiqa tashkilotlari va o‘quv dargohlari uchun yuqori malakali mutaxassis kadrlarni tayyorlab yetishtirdi. Konservatoriyani bitirgan birinchi qaldirg‘och talabalari mamlakatimizni yetakchi ijodiy jamoalari, musiqiy teatrlarida, o‘quv tashkilotlarida, shuningdek, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston bo‘ylab tashkil topgan ilk musiqiy o‘quv maskanlari, madaniyat markazlarida o‘zlarini faoliyatini davom ettiradi.
1939 yildan konservatoriya qoshida V.A.Uspenskiy nomidagi markaziy musiqa maktab-internati o‘z faoliyatini boshlab, bugun kunda Ixtisoslashgan musiqiy akademik litsey nomi bilan o‘z faoliyatini davom ettirmoqda. 1976 yili konservatoriyaga, 1971-1975 yillar davomida rektorlik lavozimida faoliyat olib borgan, Oliy ta’lim maskani rivoji va ravnaqiga katta hissa qo‘shgan madaniyat arbobi, kompozitor va dirijor Muxtor Ashrafi nomi beriladi.
Ikkinchi to‘lqin rus musiqa arboblarining Vatan urushi davrida, Toshkentga evakuatsiya tufayli kelib, o‘z faoliyatlarini respublikada davom etttirdilar. Xususan, Leningrad va Kiyevdan kelgan san’atkorlar orasida professor L.V.Nikolayev, P.A.Serebryakov, N.Ye.Perelman, Yu.N.Tyulin, A.A.Yegorov, M.O.Shteynberg, L.N.Revutskiy va K.N.Mixaylov, dots.nt A.N.Kotlyarevskiy, professor A.B.Merovich, A.V.Birman va boshqa san’at namoyondalari, ularni konservatoriyaning turli kafedralari tarkibida olib borgan faoliyatlari alohida e’tiborga sazovor bo‘ldi. Bu yillarda konservatoriyaning asosiy poydevori shakllanishiga tamal toshi qo‘yilib, bu jarayon respublika musiqa san’ati rivojida muhim ahamiyat kasb etdi.
Konservatoriya uzoq vaqt davomida O‘rta Osiyoda yagona Oliy muassasasi bo‘lib, butun mintaqa musiqa tashkilotlari va o‘quv dargohlari uchun yuqori malakali mutaxassis kadrlarni tayyorlab yetishtirdi. Konservatoriyani bitirgan birinchi qaldirg‘och talabalari mamlakatimizni yetakchi ijodiy jamoalari, musiqiy teatrlarida, o‘quv tashkilotlarida, shuningdek, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston bo‘ylab tashkil topgan ilk musiqiy o‘quv maskanlari, madaniyat markazlarida o‘zlarini faoliyatini davom ettiradi.
1939 yildan konservatoriya qoshida V.A.Uspenskiy nomidagi markaziy musiqa maktab-internati o‘z faoliyatini boshlab, bugun kunda Ixtisoslashgan musiqiy akademik litsey nomi bilan o‘z faoliyatini davom ettirmoqda. 1976 yili konservatoriyaga, 1971-1975 yillar davomida rektorlik lavozimida faoliyat olib borgan, Oliy ta’lim maskani rivoji va ravnaqiga katta hissa qo‘shgan madaniyat arbobi, kompozitor va dirijor Muxtor Ashrafi nomi beriladi.
Muxtor Ashrafiy nomidagi Toshkent davlat konservatoriyasi
Toshkent konservatoriyasi o‘zbek musiqa san’ati, nazariyasi va tarixi muammolarni tadqiq etuvchi ilg‘or markazga aylandi. Konservatoriyaning yetakchi yo‘nalishlaridan biri bu borada musiqa merosini o‘rganish va targ‘ib qilishga qaratildi. Ijrochilik kafedralar bilan bir qatorda aynan «Musiqa tarixi», «Musiqa nazariyasi» kafedralari, 1972 yildan esa «Sharq musiqasi»ning maxsus kafedrasi tashkil etildi. Bugungi kunga kelib konservatoriyada asosiy uchta musiqashunoslik kafedralar: «Musiqa nazariyasi», «O‘zbek musiqasi tarixi» va «Musiqa tarixi va tanqidi» kafedralari mavjud bo‘lib, aynan ushbu kafedralarida milliy meros va kompozitorlik ijodiyoti bo‘yicha tadqiqotlar olib borilmoqda, ijrochilik san’ati muammolari va ijodiy maktablar shakllanishi va rivojlanishi kabi masalalar tadqiq etilmoqda.
Professor V.Z.Plungyan
2002 yilda Toshkent konservatoriyasi O‘zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov farmoni bilan O‘zbekiston davlat konservatoriyasi maqomi berildi. Mamlakatimiz musiqa ziyolilari oldida qo‘yilgan muhim vazifalardan biri musiqa san’ati ta’lim tizimini yanada takomillashtirish, ilm va fan tarmoqlari, musiqiy tanqid sohalarini rivojiga alohida e’tibor qaratildi.
Ma’lumki, Oliy ta’lim muassasasining muhim tomonlaridan biri uni pedagogik faoliyati bilan bir qatorda ilmiy-tadqiqot ishlarni tashkil etishda ko‘zga tashlanadi. Konservatoriya musiqa ilmi – o‘quv jarayon bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan musiqa haqidagi ilm institutidir. Musiqashunoslik yo‘nalishi, konservatoriyaning ilmiy-ta’lim majmuasiga tayanib, bu borada muhim ishlarni amalga oshiradi. Oliy ta’lim ilm-fanning umumiy evolyutsiyasi kesimida rivoj topib, uning asosiy yo‘nalishlarini o‘zida aks etgan
Shuni qayd etish lozimki, Oliy ta’limning fan haqidagi Nizomi o‘ziga xos jihatlari bilan ajralib, asl mohiyati pedagogika sohasi bilan bo‘lgan uzviy bog‘liqlikda ko‘rinadi. O‘z navbatida Oliy ta’lim tizimi faoliyati ilmiy, uslubiy yo‘nalishdagi tadqiqotlarining dadil rivojiga sabab bo‘ldi. O‘zbekiston davlat konservatoriyasi «Musiqa tarixi va tanqidi» kafedrasining i tashkil topishidan boshlab o‘zini pedagogik va ilmiy faoliyati bilan respublikada musiqashunoslik, san’atshunoslik sohalarini dadil rivojiga hissa qo‘shib kelayotgan jamoadir.Ayni damda, davr talablariga muvofiq, Oliy ta’lim tizimida ilmiy-tadqiqot faoliyatiga bo‘lgan qiziqish o‘ta dolzarb. 2017 yil O‘zbekiston davlat konservatoriyasi huzurida Ilmiy daraja beruvchi PhD.03/30.12.2019.San.54.01 raqamli maxsus Kengashning ochilishi muhim tarixiy voqeaga aylandi.
Ma’lumki, Oliy ta’lim muassasasining muhim tomonlaridan biri uni pedagogik faoliyati bilan bir qatorda ilmiy-tadqiqot ishlarni tashkil etishda ko‘zga tashlanadi. Konservatoriya musiqa ilmi – o‘quv jarayon bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan musiqa haqidagi ilm institutidir. Musiqashunoslik yo‘nalishi, konservatoriyaning ilmiy-ta’lim majmuasiga tayanib, bu borada muhim ishlarni amalga oshiradi. Oliy ta’lim ilm-fanning umumiy evolyutsiyasi kesimida rivoj topib, uning asosiy yo‘nalishlarini o‘zida aks etgan
Shuni qayd etish lozimki, Oliy ta’limning fan haqidagi Nizomi o‘ziga xos jihatlari bilan ajralib, asl mohiyati pedagogika sohasi bilan bo‘lgan uzviy bog‘liqlikda ko‘rinadi. O‘z navbatida Oliy ta’lim tizimi faoliyati ilmiy, uslubiy yo‘nalishdagi tadqiqotlarining dadil rivojiga sabab bo‘ldi. O‘zbekiston davlat konservatoriyasi «Musiqa tarixi va tanqidi» kafedrasining i tashkil topishidan boshlab o‘zini pedagogik va ilmiy faoliyati bilan respublikada musiqashunoslik, san’atshunoslik sohalarini dadil rivojiga hissa qo‘shib kelayotgan jamoadir.Ayni damda, davr talablariga muvofiq, Oliy ta’lim tizimida ilmiy-tadqiqot faoliyatiga bo‘lgan qiziqish o‘ta dolzarb. 2017 yil O‘zbekiston davlat konservatoriyasi huzurida Ilmiy daraja beruvchi PhD.03/30.12.2019.San.54.01 raqamli maxsus Kengashning ochilishi muhim tarixiy voqeaga aylandi.
Kafedra professor-o'qituvchilari:
T.A. Golovyants,
G.S Ambartsumova, D.A. Adilxodjayeva (Muradova)
T.A. Golovyants,
G.S Ambartsumova, D.A. Adilxodjayeva (Muradova)
Musiqa tarixi va tanqidi kafedrasi tarixidan (kiril tilida)
MMT
fayl ochish
fayl ochish
Mustaqillik yillarida kafedra faoliyati (kiril tilida)
MMT
fayl ochish
fayl ochish
© Barcha huquqlar himoyalangan (desktop versiya 1.0.1)
!!! KOMPYUTER VERSIYANI OCHING !!!
Musiqa Tarixi va Tanqidi Kafedrasi
